יונתן אַלמן, דער 34־יאָריקער צה״ל־סאָלדאַט וואָס האָט זינט דעם אָנהייב פֿון דער ישׂראלדיקער מלחמה מיט כאַמאַס, פּראָדוצירט און פֿאַרשפּרייט פֿונעם פֿראָנט צענדליקער ווידעאָס אויף ייִדיש, האָט שוין געפֿונען זײַן באַשערטע!
מיט אַ חודש צוריק איז ער מיט זײַן כּלה, טל פֿינקלמאַן, 30 יאָר אַלט, געשטאַנען אונטער דער חופּה אין רמת־הכּובֿש, אַ קיבוץ אין צענטראַל־ישׂראל. 200 געסט זענען בײַגעווען. הרבֿ אליעזר ווײַס, אַ מיטגליד פֿונעם וועד־הרבנות אין ישׂראל, איז געווען דער מסדר־קידושין. ער האָט גוט געקענט יונתנס טאַטן, שלמה אַלמן ז״ל, ווען זיי האָבן מיט יאָרן צוריק נאָך געוווינט אין מאַנטשעסטער, ענגלאַנד.
יונתנס ווידעאָס זענען גוט באַקאַנט דער ייִדיש־וועלט. גלײַך נאָך די שוידערלעכע כאַמאַס־אַטאַקן דעם 7טן אָקטאָבער 2023 איז יונתן געשיקט געוואָרן צום צפֿון־פֿראָנט. אַ ליבהאָבער פֿון דער ייִדישער שפּראַך האָט ער גלײַך אָנגעהויבן מאַכן און פֿאַרשפּרייטן ווידעאָס אויף ייִדיש, כּדי אויפֿצומינטערן די ישׂראלים און ייִדן איבער דער וועלט בײַ דער שווערער צײַט.
אין איין ווידעאָ זינגט ער דעם פּאַרטיזאַנער הימען („זאָג ניט קיין מאָל“) פֿאָרנדיק אין אַ טאַנק. אין אַ צווייטן, ווײַזט ער ווי מע גרייט זיך צו שיסן אַ באָמבע — מסתּמא צום ערשטן מאָל אין דער געשיכטע וואָס מע ווײַזט אַזאַ זאַך אויף ייִדיש. אין אַנדערע ווידעאָס ווײַזט ער די „מתּנות“ וואָס זײַן טרופּע האָט באַקומען, ווי למשל אַ קוגל לכּבֿוד שבת.
יונתן אַלמן איז געבוירן געוואָרן אין כּפֿר דניאל, אַ מושבֿ אין צענטראַל־ישׂראל, אין 1990. אַ זון פֿון בריטישע עולים האָט ער נישט געקענט ייִדיש פֿון דער היים. ער האָט עס שטודירט ווי אַ יונגערמאַן דורך „דואָלינגאָ“ און האָט אויך געהערט עטלעכע קלאַסן בײַם ייִדישן לערן־אַנשטאַלט „בית שלום עליכם“ אין תּל־אָבֿיבֿ.
יונתן און טל האָבן זיך באַקענט אין נאָוועמבער 2023, נאָך דעם ווי ער האָט אָנגעהויבן פֿאַרשפּרייטן זײַנע ייִדישע ווידעאָס אויף דער סאָציאַלער מעדיאַ, אַרײַנגערעכנט פֿייסבוק.
„פֿייסבוק האָט מיר געהאַלטן אין איין פֿרעגן, צי איך קען דעם מענטש, צי איך קען יענעם מענטש, און איינער פֿון זיי איז געווען טל,“ האָט יונתן געזאָגט דעם פֿאָרווערטס. „האָב איך איר געשיקט אַ פֿרײַנד־בקשה און זי האָט מיר גלײַך געשיקט אַ בריוול, פֿרעגנדיק צי מיר קענען זיך.“
זיי האָבן פֿאַרפֿירט אַ שמועס טעלעפֿאָניש און דאָס האָט דערפֿירט צו נאָך אַ סך אַזוינע שמועסן. זיי האָבן זיך גלײַך געפֿעלן געוואָרן, האָט יונתן געזאָגט — כאָטש זיי האָבן געלעבט אין גאָר אַנדערע וועלטן. אַלמן אַרבעט ווי אַ פֿאַרקויף־ און מאַרקעטינג־אַגענט אין תּל־אָבֿיבֿ. טל איז אַ סטודענטקע בײַם ווײַצמאַן־אינסטיטוט, וווּ זי פֿאָרשט די השפּעה פֿון די עלעקטרישע אימפּולסן אין מוח אויף דער פֿעיִקייט צו מאַכן באַשלוסן און אַנדערע קאָגניטיווע טוּונגען.
„זי איז סײַ אַ שיינע סײַ אַ קלוגע!“ האָט יונתן געזאָגט מיט שטאָלץ.
טרעפֿן האָט מען זיך אָבער נישט געקענט ווײַל טל איז דעמאָלט געווען אין רומעניע, העלפֿנדיק אַ ישׂראלדיקע משפּחה וואָס איז אַוועק אַהין מיט די קינדער נאָכן אָנהייב פֿון דער מלחמה. נאָך דעם ווי זי האָט זיך אומגעקערט צו איר דירה אין רחובֿות, איז יונתן, אַן אײַנוווינער פֿון חולון, סוף־כּל־סוף, געפֿאָרן צו איר, זיך באַקענען פּנים־אל־פּנים. אין גיכן האָבן זיי זיך פֿאַרליבט.
כאָטש טל קען נישט קיין ייִדיש, האָט איר זיידע, אַ לעבן געבליבענער פֿון חורבן וואָס האָט זיך באַזעצט אין דײַטשלאַנד נאָך דער מלחמה, יאָ גערעדט ייִדיש. און ווען יונתן האָט אויף דער חתונה סערענירט זײַן כּלה מיטן ליד „בײַ מיר ביסטו שיין“, האָט זי געשטראַלט פֿאַר נחת.
דאָס גליקע פּאָרפֿאָלק וווינט הײַנט אין איר דירה אין רחובֿות און האָפֿט אינעם קומעדיקן יאָר, אם ירצה השם, צו ברענגען נאָך גוטע בשׂורות — טל שוואַנגערט שוין מיט אַ ייִנגעלע!
I hope you appreciated this article. Before you move on, I wanted to ask you to support the Forward’s award-winning journalism during our High Holiday Monthly Donor Drive.
If you’ve turned to the Forward in the past 12 months to better understand the world around you, we hope you will support us with a gift now. Your support has a direct impact, giving us the resources we need to report from Israel and around the U.S., across college campuses, and wherever there is news of importance to American Jews.
Make a monthly or one-time gift and support Jewish journalism throughout 5785. The first six months of your monthly gift will be matched for twice the investment in independent Jewish journalism.
— Rukhl Schaechter, Yiddish Editor