Photo by Wikimedia Commons
אין אַ דרשה וואָס דער ליובאַוויטשער רבי מנחם־מענדל שניאורסאָן האָט געגעבן אויף ייִדיש אין 1998, מוטיקט ער בפֿירוש די פֿרויען און מיידלעך צו לערנען תּורה — אַ זאַך וואָס איז אין דער חרדישער וועלט ביז לעצטנס נישט געווען קיין אָנגענומענע זאַך.
ער דערציילט אַפֿילו וועגן אַ פֿאַל, אין וועלכן אַ גרופּע ייִדישע מאַנסבילן זענען געווען אין אַ קלעם ווײַל זיי האָבן נישט געוווּסט די הלכה פֿון אַ געוויסן ענין, אָבער אַ פֿרוי וואָס איז פֿאַרבײַגעגאַנגען און וואָס איז געווען גוט באַהאַוונט אין תּורה, האָט יאָ געוווּסט דעם דין און האָט דערבײַ געלייזט די צרה.
כ’האָב אויך באַמערקט אַן אינטערעסאַנטע לינגוויסטישן פֿענאָמען אינעם רבינס דרשה. כאָטש ער איז געווען אַ ליטוואַק און מע קען אין דעם ווידעאָ טאַקע הערן ווי ער רעדט אַרויס דאָס וואָרט „תּורה“ ווי „טייראָ“, הערט מען אויך ווי ער רעדט אַרויס דאָס וואָרט „פֿרוי“ ווי „פֿרו“, אַזוי ווי געוויסע דיאַלעקטן פֿונעם אוקראַיִנער ייִדיש.
דער לינגוויסט הערשל גלעזער האַלט אַז דאָס איז מסתּמא אַ השפּעה פֿון זײַן מאַמעס ייִדיש. „מנחם־מענדל שניאורסאָן איז געבוירן געוואָרן אין מיקאָלײַעווע און אויפֿגעוואַקסן אין קאַטערינעסלאַוו (הײַנט: דניפּראָ) — ביידע אין אוקראַיִנע,” האָט ער דערקלערט. „כאָטש דער טאַטע איז געווען אַ ליטוואַק — ער האָט געשטאַמט פֿון האָמלער געגנט אינעם הײַנטיקן בעלאַרוס — איז די מאַמע געווען אַ מיקאָלײַעווער געבוירענער.“
I hope you appreciated this article. Before you go, I’d like to ask you to please support the Forward’s award-winning, nonprofit journalism during this critical time.
At a time when other newsrooms are closing or cutting back, the Forward has removed its paywall and invested additional resources to report on the ground from Israel and around the U.S. on the impact of the war, rising antisemitism and polarized discourse.
Readers like you make it all possible. Support our work by becoming a Forward Member and connect with our journalism and your community.
— Rachel Fishman Feddersen, Publisher and CEO
